De democratische rechtsstaat is nooit een rustig bezit geweest. Maar de laatste jaren staat hij steeds meer onder druk. Die druk komt van buitenaf, door globalisering en digitalisering bijvoorbeeld, maar ook door van binnenuit: door een groeiende kloof tussen burgers en politici, door polarisering, opkomend populisme, identiteitspolitiek en fake news. Rechtsstaat en democratie, de leidende concepten van het westerse constitutionalisme, staan – kortom – voor nieuwe uitdagingen. Daarom presenteert Trivium de Module Rechtsstaat en democratie waar we een aantal van deze uitdagingen zullen bespreken en een aantal concepten van de democratische rechtsstaat uitdiepen.
Lezing 1, Dinsdag 8 juni 19:00: Prof. Dr. Barbara Oomen, Hoogleraar aan het University College Roosevelt
De eerste lezing zal gaan over de juridisering van de politiek, wat door sommigen de 'Dikastocratie' wordt genoemd en anderen de 'Judicialization of Politics'. Denk maar eens aan zaken als Urgenda/Staat over het terugdringen van de CO2-uitstoot. Hoe ver mag de rechter gaan? Is hij de smeerolie van de democratische rechtsstaat? Wat moeten we van die ontwikkeling vinden. Is deze ontwikkeling een bedreiging van de democratische rechtsstaat, of juist een versterking ervan?
Lezing 2, Maandag 14 juni 19:00: Prof. Mr. Jerfi Uzman, Hoogleraar Staatsrecht aan de Universiteit Utrecht
De tweede lezing zal gaan over populisme en de rechtsstaat. Populisme is een steeds vaker voorkomende manier van politiek bedrijven, waarbij de nadruk wordt gelegd op een tegenstelling tussen 'het volk' en de elite. In deze lezing zullen we kijken in hoeverre populisme een bedreiging is voor de democratische rechtsstaat, of het deze versterkt of de rechtsstaat toch gewoon anders maakt.
Lezing 3, Woensdag 16 juni 19:00 Prof. Mr. Luc Verhey, Bijzonder Kircheiner hoogleraar Staats- en Bestuursrecht aan de Universiteit Leiden
Deze week gaan we het hebben over iets dat geheel nieuw is voor juristen. Tot nu toe hebben we in het recht nog niet zo veel gedaan met het verschijnsel fake news en, wat inmiddels wel post-truth politics is genoemd: de zorgwekkende ontwikkeling dat grote groepen in de samenleving geen vertrouwen meer hebben in traditionele media en dat politici en ambtsdragers in toenemende mate hun eigen feiten maken en hanteren, maar ook dat zij daarmee wegkomen. In deze lezing stellen we ons twee vragen: is er zoiets als post-truth politics? En zo ja, wat heeft dat dan voor gevolgen voor het functioneren van de democratie?
Lezing 4, Woensdag 23 juni: Prof. mr. dr. Solke Munneke, Hoogleraar Staatsrecht aan de Universiteit Grondingen
De toeslagenaffaire heeft veel stof doen opwaaien in politiek Den Haag. Terwijl de Tweede Kamer alles deed om de waarheid boven tafel te krijgen over de duizenden gedupeerden, kreeg het zwartgelakte documenten met weinig informatie. Inmiddels wordt er al gesproken van de 'Rutte-doctrine' vanwege de afkeer van openheid van onze demissionair Minister-President. Hoe verhoudt de inlichtingenplicht van artikel 68 Grondwet zich tot de parlementaire verantwoordelijkheid van ministers en staatsecretarissen?
Lezing 5, Maandag 28 juni: Prof. Mr. Tom Barkhuysen, Hoogleraar Staats- en Bestuursrecht aan de Universiteit Leiden.
De vijfde lezing zal worden verzorgd door Professor Tom Barkhuysen. Hij is hoogleraar Staats- en Bestuursrecht aan de Universiteit Leiden. Zijn lezing betreft de toenemende invloed van het evenredigheidsbeginsel in de toetsing van de bestuursrechter. Het evenredigheidsbeginsel geeft de rechter in toenemende mate wapens om het bestuur door middel van het bestuursrecht te controleren.
School vector created by vectorjuice - www.freepik.com
Deelnemers
Je moet ingelogd zijn om alle deelnemers te zien